Theothống kê, có khoảng 70%chấn thương thể thao, tai nạn lao động, tai nạn sinh hoạt… liên quanđến khớp gối, phổ biến nhất là chấn thương dây chằng đầu gối. Nếu không đượcchẩn đoán đúng, điều trị kịp thời và triệtđể, bệnh nhân có nguy cơ suy giảm khả năng vận động và tái phát chấn thương.
Bạn đang xem: Chấn thương dây chằng đầu gối
1. Cấu tạo dây chằng đầu gối
Các xương cấu tạo đầu gối sẽ được kết nối vớinhau nhờ hệ thống dây chằng chính gồm:
- Dây chằng chéo trước (ACL):nằm ở trung tâm của đầu gối, có chức năngđiều khiển chuyển động quay và chuyển động về phía trước của xương chày (xươngcẳng chân).
- Dây chằng chéosau (PCL):nằm ở phía sauđầu gối, điều khiển chuyển động ra sau của xương chày.
- Dây chằng giữa gối (MCL):kéo dài từ mặt trong của đầu trên xươngchày lên mặt trong của đầu dưới xương đùi, giúp giữ ổn định cho đầu gối bêntrong.
Dây chằng bên ngoài (LCL):làdây chằng nằm bên ngoài đầu gối tạo thành một góc hẹp ở phía sau, giữ ổn địnhmặt ngoài đầu gối.
2. Các chấnthương dây chằng đầu gối thường gặp
Chấnthương có 3 mức độ phân loại:
- Độ 1: Dâychằng bị tổn thương mức độ nhẹ (còn gọi làbong gân đầu gối), khớp gối vẫn được giữ ổn định.
- Độ 2:Dây chằng đứt một phần (tổn thương mức độ trung bình), khớp gối bắt đầu có dấu hiệu lỏng lẻo.
- Độ 3:Dây chằng đầu gối bị đứthoàntoàn (tổn thương mức độ nặng), khớp gối không còn ổn định mà trở nên lỏng lẻo.
Bệnh nhânvẫn có thể đilại sau chấn thương dây chằng,tuy nhiên các cơn đau sẽ tồi tệ hơn sau vài ngày. Nếu không được phát hiện vàcó phương pháp điều trị phù hợp có thể dẫn đến các biến chứng nặng hơn.
Trên thực tế, hiện tượng dây chằng đứt mộtphần rất hiếm gặp, chủ yếu là đứt hoàn toàn hoặc đứt gần như hoàn toàn. Cácloại chấn thươngdây chằng đầu gốithường gặplà:
2.1. Chấn thương dây chằng chéo trước (ACL):
Chấnthương này xảyra do trẹođầu gối khi người bệnh thay đổi hướng quánhanh, dừnglại đột ngột, tiếp đất không tốt sau một bước nhảy hoặc va chạm với lực mạnh (trongtai nạnxe máy, tai nạntrong sinh hoạthàng ngày). Chấnthương dây chằngchéo trướcphổbiếnhơn trong các môn thể thao cường độ cao như bóng đá, bóng rổ, bóng chuyền…
Khidây chằng chéotrước bị chấn thương, bạn sẽnghe thấy tiếng “rắc” phát ra từ vùng đầu gối, đồng thời cảm thấy vùng này trởnên lỏng lẻo. Một số triệu chứng khác của chấn thương dây chằng chéo trước là:
- Sưngtrong vòng 24h, phải chườm đá lạnh và cố định vùng gối một thời gian mới hết
- Đaunhiều ở vùng gối trước, nhất là khi dichuyển
- Hạnchế vận động khớp gối
- Teocơ, khiến khớp gối yếu dần
2.2. Chấn thương dây chằng chéo sau (LCP):
Dây chằngchéo sau lớnvà mạnhhơn dây chằngchéo trướcnên ít bịtổnthương hơn. Nguyên nhân chính dẫn đếnchấn thương dây chằng chéo saulàdo mộtlựctác độngmạnhkhiếncơ thểngã khuỵuxuốngvà dồntoàn bộlựclên đầugối,dẫn tới tổn thươngdây chằngchéo sau.
Chấn thương dây chằng chéo sau có thể xảy ra cấp hoặc mãn tính. Cấp tínhlà khi tai nạn đến một cách đột ngột, bất ngờ; còn mãn tính là hiện tượng chấnthương xảy ra từ lâu nhưng người bệnh cố chịu đựng, âm ỉ trong suốt thời giandài.
Các dấu hiệu cho thấy bạn bị chấn thương dâychằng chéo sau gồm:
- Đaudữ dội ở vùng gối, khớp gối lỏng lẻo.Người bệnh gặp khó khăn khi đi lại và gần như không thể vận động mạnh như bìnhthường.
- Đầugối sưng chỉ vài giờ sau chấn thương, khớp gối lỏng.
- Haiđùi bất cân xứng: Ở phía bên chân gặp tai nạn, đùi sẽ teo hơn và phần đầu trêncủa cẳng chân bị trượt về phía sau.
- Thoáihóa khớp gối: Tình trạng này xảy ra đối với trường hợp chấn thương dây chằngchéo sau mãn tính. Khớp gối ngày càng đau, sưng phù.
2.3. Chấn thương dây chằng bên trong gối (MCL):
Loạichấnthương này hay gặpở cácvận động viên, đặc biệt là những người chơi cácmôn thểthao cườngđộcao, dễva chạmnhư bóng đá, bóng chuyền…Đứt dây chằng bên trongthường xảy ra dotác độngtrựctiếplên mặtngoài khớpgối.Lựcnày khiếnmặtngoài khớpgốicong lại,mặttrong phảimở raquá mứckhiếndây chằnggiữagối bị rách và tổn thương.
Xem thêm: Công Tắc Điều Khiển Từ Xa Cho Nhà Thông Minh Smarthome, Điều Khiển Từ Xa Qua Điện Thoại
Những biểu hiện cho thấy bệnh nhân bị chấnthương dây chằng giữa gối gồm:
- Đauở mặt trong khớp gối, đau nhiều khi di chuyển và vận động, có thể kèm theosưng. Cơn đau âm ỉ, liên tục khiến người bệnh ngủ không yên giấc.
- Khớplỏng lẻo, cảm giác có tiếng lạo xạo bên trong khớp gối khi nhấc chân lên.
- Chỗđau bị bầm tím.
- Khókhăn khi đi lại vì cảm giác khớp gối cứng,kẹt khớp.
2.4. Chấn thương dây chằng gối bên ngoài (LCL):
Dây chằngbên ngoài giúp ổnđịnhmặtngoài củađầu gối. Dođó,chấn thương đứt dây chằng bênngoàithường xảy ra khi đầu gối bị ép “từ trong rangoài” do mộtlực mạnh tác động vào đầu gối như: vachạmthểthao hoặctai nạnxe cơ giới.Tổnthương củadây chằngngoài ít phổbiếnhơn so vớitổnthương dây chằnggiữa,nhưng nghiêm trọnghơn và việc điều trị cũng phức tạp hơn.
Chấn thương dây chằng bên ngoài sẽ gây ra cáctriệu chứng căng cơ, sưng và đau nhiều. Khớp gối cũng mất đi sự ổn định, khiếnngười bệnh đi không vững, khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày.
3. Điều trị các chấn thương dây chằng đầu gối thế nào?
Chấn thương dây chằngmức độ nhẹ có thểtự lành nếu được chăm sóc đúng cách. Để khớp gối chóng lành, bạn cần:
- Chođầu gối nghỉ ngơi: Hạn chế di chuyển, cử động mạnh vùng gối, tránh các tác độnglên gối để giảm thiểu cơn đau. Nếu được, bạnnên sử dụng nạng cho tới khi không còn đau nhiều nữa.
- Trongvòng 24h sau chấn thương, cần chườm lạnh đầu gối từ 20-30 phút sau mỗi 3-4 giờđể giảm sưng và đau. Tiếp tục thực hiện chườm lạnh trong 2-3 ngày sau đó hoặcđến khi hết sưng.
- Tập vật lý trị liệu sau phẫu thuật giúp bệnhnhân nhanh hồi phục chức năng vận động
- Nângcao đầu gối bằng cách kê một chiếc gối phía dưới trong lúc nằm hoặc ngồi.
- Mangnẹp đầu gối để ổn định vùng bị tổn thương, đồng thời bảo vệ gối không bị chấnthương thêm.
- Uốngthuốc giảm đau chống viêm. Bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ về liều lượng và cách dùng.
- Vậtlý trị liệu cho khớp gối: Chuyên viên vật lý trị liệu sẽ thiết lập các bài tậpgiúp bạn:
- Kiểmsoát cơn đau và sưng phù;
- Hiệuchỉnh cơ sinh học và duy trì sự ổn định của các khớp;
- Ngănngừa chấn thương tái phát;
- Cảithiện các triệu chứng khác như viêm gân,khó cử động chân và yếu cơ.
4. Khi nào cần phẫu thuật chấn thương dây chằngđầu gối?
Sau khi thăm khám, đánh giá mức độ chấnthương, Bác sĩ sẽ quyết định bạn có cần phẫu thuật hay không. Nếu dây chằng bịđứt một phần có thể không cần phẫu thuật. Trongtrường hợp dây chằng đứt hoàn toàn hoặc giãn quá giới hạn, phẫu thuật tái tạodây chằng khớp gối là lựa chọn tốt nhất.
Phẫu thuật nội soi điều trị đứt dây chằng khớp gối tại Bệnh viện Bãi Cháy.
Phương phápphẫu thuật nội soi tái tạo dây chằng đang được áp dụng tại Bệnh viện Bãi Cháy có độ an toàn cao, giảm thiểunguy cơ nhiễm trùng, ít đau, sẹo mổ nhỏ… Sau phẫu thuật, bệnh nhân hồi phụcnhanh chóng, đi lại và sinh hoạt bìnhthường như chưa hề trải qua chấn thương nhờ phối hợp phẫu thuật điều trị và tậpvật lý trị liệu – phục hồi chức năng kết hợp chế độ dinh dưỡng hợp lý.